Ocena jakości szkła

SZCZEGÓLNE WŁAŚCIWOŚCI SZYBY ZESPOLONEJ

SAINT-GOBAIN POLSKA SP. Z O.O. ODDZIAŁ GLASSOLUTIONS W JAROSZOWCU

Wyd.: 04.2017

Właściwości fizyczne szkła oraz budowa szyby zespolonej decydują o pewnych szczególnych właściwościach szyb zespolonych, jak i szkła pojedyńczego, które nie są wadami, nie podlegają reklamacji i nie są objęte gwarancją. Opisuje to w szczegółach norma EN 1279 Załącznik C – oraz normy zharmonizowane z normą EN 1279 jak np. EN 12150 / 14449 / 356 itd

OBJAWY INTERFERENCYJNE

Przy szkle izolacyjnym ze szkła float i hartowanego mogą występować interferencje w formie barw widma. Optyczne interferencje są charakterystycznymi objawami nakładania się dwóch lub większej ilości fal świetlnych, przy schodzeniu się w jednym punkcie. Można je zaobserwować w formie słabszych lub silniejszych barwnych stref (efekt tęczy), które przy naporze na szybę zmieniają swoje położenie. Ten fizyczny efekt zostaje wzmocniony poprzez równoległość powierzchni szkła. Objawy interferencji powstają przypadkowo i nie można na nie wpłynąć.

WKLĘSŁOŚĆ I WYPUKŁOŚĆ SZKŁA

Zamknięty uszczelnieniem zestaw szybowy zawiera w przestrzeni międzyszybowej określoną objętość gazu. Parametry wyjściowe gazu są określone w decydującej mierze przez barometryczne ciśnienie powietrza, bezwzględną wysokość nad poziomem morza oraz temperaturę powietrza w czasie i miejscu produkcji. Przy montażu szkła izolacyjnego na innych wysokościach, przy zmianie temperatur i odchyleniach ciśnienia atmosferycznego powstają nieuchronnie wklęsłe i wypukłe wygięcia pojedynczych szyb i tym samym optyczne zniekształcenia. Występowanie tego zjawiska świadczy o dobrym wykonaniu szyb – są po prostu szczelne.

Dla wysokości montażu szyby zespolonej powyżej 700 metrów nad poziomem morza – należy bezwzględnie poinformować Producenta o wysokości montażu, celem sprawdzenia konieczności kompensacji ciśnienia w zespoleniu biorąc lub zmiany budowy. Pęknięcia wynikające z tytułu wklęsłości i wypukłości oraz rozszczelnienia szyby zespolonej zamontowanej powyżej 700 metrów nad poziomem morza, które nie podlegało kompensacji, nie podlegają gwarancji.

KONDENSACJA PARY WODNEJ

W określonych warunkach może również przy szkle izolacyjnym wystąpić kondensat na powierzchniach zewnętrznych od strony pomieszczenia lub od strony zewnętrznej. Od strony pomieszczenia pojawienie się kondensatu jest warunkowane przez wartość U, wilgotność, cyrkulację powietrza oraz temperaturę zewnętrzną i wewnętrzną. Warto dodać, że podstawową sprawą przy tego rodzaju problemach jest dobre i częste wietrzenie pomieszczeń. Dotyczy to

szczególnie pomieszczeń, gdzie z oczywistych przyczyn pary wodnej jest najwięcej, a więc: kuchni, łazienek i sypialni. Problem ten pojawia się szczególnie tam, gdzie wymieniono stare nieszczelne okna na nowe, dużo szczelniejsze od poprzednich.

Przy szczególnie dobrej izolacyjności termicznej zestawu, dużej wilgotności powietrza i wyższej temperaturze powietrza w stosunku do szkła, możliwe jest wytrącenie się kondensatu na powierzchni szyby na zewnątrz pomieszczenia. Efekt ten występuje szczególnie w zimowe poranki i dotyczy szyb o bardzo dobrym współczynniku U. Generalnie można stwierdzić, że zjawisko to świadczy o wysokiej jakości szyb zespolonych.

ODCHYLENIA BARWY

Własna barwa szkła (odcień) jest zależna od grubości szyb, procesu wytwarzania i składu mieszanki surowców szklarskich. Odchylenia barwy mogą wystąpić szczególnie przy zamówieniach dodatkowych okien, szyb, po upłynięciu jakiegoś czasu. Nawet gdy są zamówione u tego samego producenta odchylenia koloru mogą wystąpić i są pochodną zmian w samym materiale, jak również postępującej ciągle do przodu technologii produkcji szyb. Szczególnie przy szybach o niskim współczynniku przenikalności cieplnej U,, będących dziś standardem, mogą wystąpić różnice w zabarwieniu powłoki niskoemisyjnej (od różnych odcieni do wręcz różnych kolorów). Dlatego przy zamawianiu okien warto wziąć ten fakt pod uwagę i jeżeli nie decydujemy się na wymianę wszystkich okien w budynku, to przynajmniej wymieniać wszystkie okna na danej ścianie, w ramach tego samego zamówienia na okna. Unikniemy w ten sposób różnych kolorów szyb w sąsiadujących oknach. Niestety, jeżeli po jakimś czasie jedna z tych szyb zbije się lub z innych powodów zostanie wymieniona, nikt nie będzie w stanie zagwarantować identycznej barwy. Różnice kolorystyczne, jakie mogą

pojawić się pomiędzy sąsiadującymi szybami zespolonymi są do przyjęcia, o ile spełniają kryteria GEPVP (www.glassforeurope.com) dotyczące pomiaru i oceny koloru szkła powlekanego stosowanego w fasadach budynków.

„DZWONIENIE” SZPROSÓW

Zjawisko to jest spowodowane normalnymi drganiami szprosów, podczas otwierania, zamykania lub nawet podmuchów wiatru na zewnątrz. Zastosowanie tzw. Bumponów nie chroni szkło przed zjawiskiem pękania. Bumpony pozwalają natomiast częściowo zredukować zjawisko tzw. „dzwonienia szprosów”. Dzwonienie szprosów zależy nie tylko od warunków atmosferycznych, ale również od budynku i konstrukcji, w której zamontowane jest okno i szyba ze szprosem oraz stopnia przenoszenia przez nią zewnętrznych drgań na okno i szybę. Minimalną szerokością ramki dystansowej przy zastosowaniu szprosów jest 12 mm. Niezachowanie tego parametru powoduje, że w pewnych warunkach atmosferycznych (wysokie ciśnienie powietrza) szyba może zetknąć się ze szprosem, powodując uszkodzenie powłoki niskoemisyjnej lub nawet pęknięcie szyby.

PĘKNIĘCIE SZKŁA

Szkło, jako przechłodzony płyn, należy do ciał kruchych, które podlegają pewnemu naprężeniu własnemu. Nie można ich niezauważalnie plastycznie zniekształcić (jak np. stal),

natomiast przy przekroczeniu granicy elastyczności natychmiast pękają. Naprężenia własne szkła float charakteryzują się dużą równomiernością i znikomą wartością wstępną. Jeżeli przy przetwarzaniu w szkle występowałyby naprężenia, to nie mogłoby być ono krojone i obrabiane mechanicznie. Pęknięcie szkła jest zatem spowodowane wyłącznie zewnętrznymi, mechanicznymi lub termicznymi wpływami.

ZWILŻALNOŚĆ SZKŁA IZOLACYJNEGO WSKUTEK WILGOCI

Zwilżalność powierzchni szkła na zewnętrznej stronie szkła izolacyjnego może być różna w zależności, np. od odcisków rolek, palców, etykiet, ssawek próżniowych. Przy wilgotnych powierzchniach szkła, wskutek utworzenia się nalotu, deszczu lub wody, różna zwilżalność może być widoczna w postaci wyraźnych plam, teoretycznie o większej przezroczystości.

ANIZOTROPIA PRZY SZKLE HARTOWANYM

Anizotropie powstają przy szkle, które podlegało termicznemu procesowi hartowania. Poprzez zróżnicowane strefy naprężenia powstaje podwójne załamanie promieni świetlnych. Spolaryzowane fale światła dziennego powodują, że zjawiska te są widziane jako widmowe barwy w postaci pierścieni , pasm oraz chmur.

DODATKOWE INFORMACJE

Dodatkowe informacje znajdują się w Kryteriach Jakościowych dla Szyb zespolonych

NORMY OCENY WIZUALNEJ SZYB ZESPOLONYCH

Dopuszczalne wady w szybach zespolonych (szkło float)

– Pas brzeżny o szerokości 20 mm

Rys. 1 Wady przy krawędziach

1.1 CECHY FIZYCZNE WYŁĄCZONE Z OCENY :

• zakłócenia barwne (interferencja),
• ugięcie szkła powstające z powodu zmian temperatury i ciśnienia atmosferycznego,
• zewnętrzna kondensacja,
• zwilżalność szkła izolacyjnego wskutek wilgoci,
• odchylenia barwy. Z oceny wyłączone są również pęknięcia szyb stwierdzone później niż w dniu dostawy.

Wyjaśnienie pojęć:

1.2 ZAKŁÓCENIA BARWNE (INTERFERENCJA)

Zjawisko interferencji światła zwane prążkami Brewstera pojawia się w szybach zespolonych wówczas, gdy są one wykonane ze szkieł o bardzo małej różnicy grubości, mieszczącej się w przedziale od 400 do 700 nm, tj. długości składowych fal światła białego.

Stosowane w szybach zespolonych szkło float charakteryzuje się minimalnymi różnicami grubości, co stanowi jego wielką zaletę. Zastosowanie szkła float do budowy szyby zespolonej może prowadzić do powstania niepożądanego zjawiska interferencji światła. W szkle ciągnionym, produkowanym metodą Pittsburgh, różnice grubości są znacznie większe niż w szkle float, dlatego przy zastosowaniu go w szybie zespolonej prążki Brewstera praktycznie nie występują, oraz gdy równocześnie obie tafle znajdują się względem siebie pod niewielkim kątem, tj. gdy różnica równoległości tafli jest rzędu od 400 do 700 nm. Różnica ta w praktyce jest niezauważalna i nie wpływa na właściwości użytkowe szyby zespolonej.

Przy zaistnieniu obu opisanych wyżej warunków, następuje interferencja światła, widoczna w postaci szerokich plam, pasów lub pierścieni, rozmieszczonych w różnych miejscach na powierzchni szyby zespolonej. Zjawisko to jest bardziej widoczne przy oglądaniu szyby pod kątem. Nie może ono być traktowane jako wada i nie może podlegać reklamacji

1.3 UGIĘCIE SZKŁA POWSTAJĄCE Z POWODU ZMIAN TEMPERATURY I CIŚNIENIA ATMOSFERYCZNEGO

Rys. 2 Ugięcie szkła powstające z powodu zmian temperatury i ciśnienia atmosferycznego

Szkło izolacyjne ma zamkniętą objętość gazu / powietrza, którego stan ustalany jest przez ciśnienie powietrza atmosferycznego, wysokość miejsca wytwarzania ponad zerowym poziomem odniesienia (NN) oraz przez temperaturę powietrza w czasie i miejscu produkcji. Przy budowie szkła izolacyjnego na innych wysokościach, przy zmianie temperatur i odchyleniach barometrycznych powietrza (wysokie i niskie ciśnienie) powstają nieuchronnie wklęsłe i wypukłe wygięcia pojedynczych szyb i tym samym optyczne zniekształcenia. Również wielokrotne odbicia zwierciadlane mogą występować na powierzchniach szkła izolacyjnego.

Wzmocnione odbicia zwierciadlane mogą być rozpoznane jeżeli np. tło oszklenia jest ciemne lub jeżeli szyby są powlekane. Zjawisko to jest fizyczną prawidłowością wszystkich jednostek szkła izolacyjnego.

1.1 ZEWNĘTRZNA KONDENSACJA

Woda kondensacyjna tworzy się, gdy wilgotne powietrze graniczy z powierzchniami o odpowiednio niższej temperaturze, oziębia się do stanu nasycenia, po czym następuje skraplanie się nadmiaru wilgoci na tych powierzchniach. Na szybach izolacyjnych może występować zjawisko kondensacji pary wodnej na jej zewnętrznej powierzchni (od zewnątrz pomieszczenia). Przyczyna tego zjawiska jest następująca:

-szyba zewnętrzna stanowi zimną, uwarunkowaną atmosferycznie płaszczyznę, na której przy odpowiednio wysokiej wilgotności, może tworzyć się kondensat. Przyczyna tych zimnych, zewnętrznych powierzchni, tkwi właśnie w dobrej ciepłochronności szyb izolacyjnych (niskie wartości współczynnika przenikania ciepła U ). Z pomieszczenia przedostaje się na zewnątrz tylko niewielka ilość ciepła, wobec czego szyba zewnętrzna posiada niską temperaturę.

Efekt kondensacyjny na zewnętrznych powierzchniach szyby ze szkła izolacyjnego jest zjawiskiem uwarunkowanym przez właściwości fizyczne samego szkła oraz istniejące warunki atmosferyczne (niska temperatura i wysoka wilgotność powietrza). Całkowite wyeliminowanie tego zjawiska nie jest możliwe, z uwagi na to, że szyba zewnętrzna poddawana jest zmiennym warunkom atmosferycznym. Aktualnie są również dostępne szkła powłokowe, które ograniczają zjawisko zewnętrznej kondensacji. Reasumując, efekt kondensacyjny w żadnym wypadku nie świadczy o wadliwości, ale raczej potwierdza wysoką jakość szkła izolacyjnego.

Kondensacja pary wodnej na zewnętrznej powierzchni szyby, ale od wewnątrz pomieszczenia, występuje najczęściej w pomieszczeniach o dużej wilgotności i niedostatecznej wentylacji.

Występowanie zaparowania na szybie nie jest wadą a jedynie zjawiskiem fizycznym.

1.2 ZWILŻALNOŚĆ SZKŁA IZOLACYJNEGO WSKUTEK WILGOCI.

Zwilżalność powierzchni szkła na zewnętrznej stronie szkła izolacyjnego może być różna w zależności np. od odcisków rolek i palców, etykietek, papieru, ssawek próżniowych, pozostałości materiałów uszczelniających, środków gładzących lub ślizgowych.

Przy wilgotnych powierzchniach szkła wskutek tworzenia się nalotu, deszczu lub wody, różna zwilżalność może być widoczna w postaci wyraźnych plam, teoretycznie o większej przeźroczystości.

1.3 ODCHYLENIA BARWY

Szkło float nominalnie bezbarwne w rzeczywistości posiada odcień zielony lub niebieskozielony. Jest on spowodowany zawartością jonów żelaza wprowadzanych do zestawu szklarskiego z surowcami, przez rozpuszczające się materiały ogniotrwałe i z innych źródeł.

Odcień szkła zależy od stosunku ilości jonów dwuwartościowych i trójwartościowych żelaza (Fe2+ / Fe3+), w związku z tym mogą wystąpić różnice w szkłach float poszczególnych producentów. Taki odcień szkła jest naturalną cechą szkła float.

Dodatkowo odcień szkłu bezbarwnemu nadają powłoki (warstwy tlenków metali na powierzchni szkła dzięki którym ma specjalne własności np. powłoki niskoemisyjne). Widziany odcień szkła zależy od rodzaju powłoki, grubości szkła, oświetlenia, kąta patrzenia na powierzchnię szyby.

1.4 PĘKANIE SZKŁA

Szkło jest ciałem bezpostaciowym (amorficznym), jednorodnym, stałym, kruchym i twardym. Posiada znikome naprężenia wewnętrzne, dzięki czemu daje się ciąć i obrabiać. Pęknięciom ulega na skutek działania termicznych lub mechanicznych czynników zewnętrznych. Tego typu pęknięcia szkła powstałe po dostarczeniu szyb do klienta nie są ujęte w gwarancji i nie mogą być podstawą do reklamowania szyb. W celu zwiększenia odporności szkła na pęknięcia wywołane obciążeniami termicznymi czy mechanicznymi, szkło należy poddać procesowi hartowania lub wzmacniania termicznego (szczegóły w drugiej części normy). Dotyczy to zwłaszcza szkieł o podwyższonej absorpcji energii.

Rys. 3 Przykłady pęknięć mechanicznych i termicznych

Pęknięcia termiczne powstałe w wyniku naklejenia na szybie: dekoracji, naklejki lub przez częściowe zacienienie np. żaluzją, drzewem, fragmentem zadaszenia itp.

1.1 MYCIE I CZYSZCZENIE SZKŁA

- Powierzchnia szkła powinna być regularnie myta w zależności od stopnia zabrudzenia.

• Zabrudzeń stałych, takich jak zaprawa cementowa, nie wolno usuwać na sucho.
• W tym celu powierzchnię szyby należy obficie zwilżyć czystą wodą w celu odmoczenia i zmycia twardych i ostrych cząstek.
• Tłuszcz i pozostałości mas uszczelniających należy usunąć np. spirytusem lub izopropanolem, a następnie spłukać obficie wodą.
• Do czyszczenia powłok refleksyjnych, znajdujących się na pozycji 1 nie należy używać jakichkolwiek substancji żrących i alkalicznych (fluor, chlor), ani proszków czyszczących, gdyż mogą one uszkodzić powłokę.

Mycie powinno odbywać się z użyciem zwykłych detergentów, a do usuwania zabrudzeń w postaci tłustych plam można użyć np. acetonu, przestrzegając zasad stosowania tych środków. Producenci szkła refleksyjnego zalecają stosowanie do czyszczenia powłoki refleksyjnej zawiesiny, zawierającej tlenek ceru ( 50÷160 g /l wody).

W przypadku stosowania szkieł z powłokami samoczyszczącymi itp. do specjalnych zastosowań, należy przestrzegać zaleceń producentów tych szkieł. W celu uzyskania szczegółowych informacji prosimy o kontakt z naszym Działem Sprzedaży.

Za wady szkła powstałe na skutek nieprawidłowego mycia, czy używania niewłaściwych środków myjących, wpływu zanieczyszczeń zewnętrznych (atmosferycznych i innych) oraz stosowania np. stalowego skrobaka, gdzie zachodzi duże prawdopodobieństwo uszkodzenia szyby – dostawca szyb nie odpowiada.